ತಸ್ಬೀಹ್ ಮಾಲೆ: ಮನಃಶಾಸ್ತ್ರ ಮತ್ತು ಸೌಂದರ್ಯ ಶಾಸ್ತ್ರ

ನೀವು ತುರ್ಕಿ ರಾಷ್ಟ್ರಕ್ಕೆ ಭೇಟಿ ನೀಡಿದರೆ, ಅಲ್ಲಿನ ಜನರ ಕೈಯಲ್ಲಿ ಮಣಿಗಳಿಂದ ಪೋಣಿಸಿದ ದಾರವನ್ನು ಕಾಣಲು ಸಾಧ್ಯ. ಅವು ವಿಭಿನ್ನ ಆಕಾರ ಮತ್ತು ಬಣ್ಣಗಳಿಂದ ಕಂಗೊಳಿಸುತ್ತಿರುತ್ತವೆ. ಕೆಲವೊಂದು ವಿನ್ಯಾಸದಲ್ಲಿ ಸರಳ ಮತ್ತು ವಿಭಿನ್ನವಾಗಿದ್ದರೆ, ಇನ್ನು ಕೆಲವು ಅದ್ದೂರಿ ಮತ್ತು ದುಬಾರಿ ಬೆಲೆಯುಳ್ಳವುಗಳಾಗಿವೆ.

ತಸ್ಬೀಹ್ ಮಾಲೆ : ಇಸ್ಲಾಮಿಕ್ ಜಪಮಾಲೆ
ಇಸ್ಲಾಂ, ಕ್ರಿಶ್ಚಿಯನ್, ಬೌದ್ಧ, ಯಹೂದಿ, ಸಿಖ್ ಮುಂತಾದ ಧರ್ಮಗಳಲ್ಲಿ ಜಪಮಾಲೆಗಳಿಗೆ ಅದರದ್ದೇ ಆದ ಸಂಪ್ರದಾಯ, ಪ್ರಾಮುಖ್ಯತೆಯಿದೆ. ಬೌದ್ಧ ಧರ್ಮದಲ್ಲಿ ಇದು ‘ಮಾಲೆ’, ಕ್ರಿಶ್ಚಿಯನ್ ಕ್ಯಾಥೋಲಿಕ್ ವಿಭಾಗದಲ್ಲಿ ‘ಜಪಮಾಲೆ’, ಹಾಗೂ ಇಸ್ಲಾಂ ಧರ್ಮದಲ್ಲಿ ‘ತಸ್ಬೀಹ್’ ಅಥವಾ ‘ಮಿಸ್‌ಬಹ್’ ಮುಂತಾದ ನಾಮಗಳಿಂದ ಗುರುತಿಸಲ್ಪಡುತ್ತವೆ. ಈ ಮಾಲೆ ಮುಖ್ಯವಾಗಿ ಪ್ರಾರ್ಥನೆಯ ಪುನರಾವರ್ತನೆಯನ್ನು ಗುರುತಿಸಲು ಹಾಗೂ ಇತರ ಧಾರ್ಮಿಕ ಮಂತ್ರಗಳನ್ನು ಪಠಿಸಿ ಲೆಕ್ಕವಿಡಲು ಸಹಾಯಕವಾಗಿದೆ.
ಸಾಮಾನ್ಯವಾಗಿ ಮುಸ್ಲಿಮರು ಬಳಸುವ ತಸ್ಬೀಹ್ ನಲ್ಲಿ 99 ಮಣಿಗಳಿರುತ್ತವೆ. ಅದು ಅಲ್ಲಾಹನ 99 ನಾಮಗಳ ಸಂಕೇತವಾಗಿದೆ. ಆದರೆ ಬೌದ್ಧ ಧರ್ಮದ ಮಾಲೆಯಲ್ಲಿ 108 ಮಣಿಗಳನ್ನು ಕಾಣಬಹುದು.

ಪೈಗಂಬರ್ ಮುಹಮ್ಮದ್ (ಸ) ರವರು ತಮ್ಮ ಮಗಳಿಗೆ ಉಡುಗೊರೆಯಾಗಿ ಅರ್ಪಿಸಿದ ಪ್ರಾರ್ಥನೆಯಾಗಿದೆ ‘ಫಾತಿಮಾ ತಸ್ಬೀಹ್’. ಇದನ್ನು ಪ್ರತಿ ದಿನ 5 ಬಾರಿ ನಿರ್ವಹಿಸುವ ನಮಾಝ್ ಬಳಿಕ “ಸುಬ್ ಹಾನಲ್ಲಾಹ್ (ಅರ್ಥ: ಅಲ್ಲಾಹನಿಗೆ ಮಹಿಮೆ), ಅಲ್ ಹಂದುಲಿಲ್ಲಾಹ್ (ಅರ್ಥ: ಅಲ್ಲಾಹನಿಗೆ ಸ್ತುತಿ), ಅಲ್ಲಾಹು ಅಕ್ಬರ್(ಅರ್ಥ: ಅಲ್ಲಾಹನು ಶ್ರೇಷ್ಠ) ಎಂಬ ಕ್ರಮದಲ್ಲಿ 33 ಬಾರಿ ಪಠಿಸಲಾಗುವುದು
ಮುಸ್ಲಿಮರು ಮಂತ್ರ ಹೇಳಿ ಎಣಿಸುವಾಗ ತಮ್ಮ ಹೆಬ್ಬೆರಳು ಮತ್ತು ಇತರ ಬೆರಳುಗಳನ್ನು ತಸ್ಬೀಹ್ ಮಣಿಯ ಮೇಲೆ ಇಡುತ್ತಾರೆ. ಇತ್ತೀಚಿನ ದಿನಗಳಲ್ಲಿ ಸಾಮಾನ್ಯವಾಗಿ 33 ಮಣಿಗಳನ್ನು ಹೊಂದಿರುವ ತಸ್ಬೀಹ್ ಬಳಸಲಾಗುತ್ತಿದೆ ಹಾಗು ಅವುಗಳನ್ನು 3 ಬಾರಿ ಎಣಿಕೆ ಮಾಡಲಾಗುತ್ತಿದೆ.

ಮಾನಸಿಕ ಒತ್ತಡವನ್ನು ನಿವಾರಿಸುವಲ್ಲಿ ಜಪಮಾಲೆ ಸಹಕಾರಿ
ಮಾನಸಿಕ ಒತ್ತಡದ ನಿವಾರಣೆಗೆ ತಸ್ಬೀಹ್ ಸಹಾಯಕವಾಗಿದೆ. ಪ್ರಾಚೀನ ಕಾಲದಿಂದಲೂ ತುರ್ಕಿಯಲ್ಲಿ ಇದನ್ನು ಬಳಸಲಾಗುತ್ತಿತ್ತು. 7ನೇ ಆಟೊಮಾನ್ ಸುಲ್ತಾನ್ ಫಾತಿಹ್ ಮುಹಮ್ಮದ್ ತನ್ನ ಪ್ರಸಿದ್ಧ ಕಾನ್‌ಸ್ಟಾಂಟಿನೋಪಲ್ ನ್ನು ವಶಪಡಿಸಲು ಬೇಕಾದ ತಂತ್ರವನ್ನು ರೂಪಿಸಲು ತಸ್ಬೀಹ್ ಮಣಿಗಳು ಸಹಾಯಕವಾಯಿತು ಎಂದು ಹೇಳಲಾಗುತ್ತದೆ. (ಯುದ್ಧದ ಮಧ್ಯೆ ತನ್ನ ಎಲ್ಲಾ ತಂತ್ರಗಳು ವಿಫಲವಾಗಿ, ಯುದ್ಧ ನೌಕೆಗಳನ್ನು ಮುನ್ನಡೆಸಲಾಗದೆ ತಮ್ಮ ಶಿಬಿರಗಳಿಗೆ (commanding tent) ಹಿಂತಿರುಗಿದರು. ಆ ರಾತ್ರಿ ತನ್ನ ಚಿರಕಾಲ ಅಭಿಲಾಷೆಯಾಗಿದ್ದ ಕಾನ್‌ಸ್ಟಾಂಟಿನೋಪಲ್ ವಶಪಡಿಸುವ ಎಲ್ಲಾ ತಂತ್ರಗಳು ವಿಫಲವಾಗಿ, ಹೊಸ ಸಂಚನ್ನು ರೂಪಿಸಲು ಸಾಧ್ಯವಾಗದೆ ಮಾನಸಿಕ ಖಿನ್ನತೆಗೆ ಒಳಗಾದರು. ಇದರಿಂದ ಹೊರಬರಲು ತಸ್ಬೀಹ್ ಮಾಲೆಯನ್ನು ಕೈಗೆತ್ತಿ ಬೆರಳಿನಿಂದ ಒಂದೊಂದು ಮಣಿಗಳನ್ನು ಎಣಿಸುತ್ತಿದ್ದಾಗ ಹೊಸ ಯುದ್ಧತಂತ್ರವೊಂದು ಅವರ ಮನಸ್ಸಿನಲ್ಲಿ ಉದಯವಾಯಿತು. ನಂತರ ತಸ್ಬೀಹ್ ಮಣಿಗಳನ್ನು ನೆಲದ ಮೇಲೆ ಹಾಕಿದರು. ಅದರ ಮೇಲೆ ಯಾರಾದರೂ ಕಾಲಿಟ್ಟರೆ ಉರುಳಿ ಬೀಳುವುದನ್ನು ಕಂಡ ಸುಲ್ತಾನ್ ಆ ನಗರದ ಗೆಲುವಿಗೆ ಸಂಚು ರೂಪಿಸಿದರು.
ಸಮುದ್ರದಲ್ಲಿ ಹಡಗನ್ನು ಮುನ್ನಡೆಸಲಾಗದ ಈ ಸಂದರ್ಭದಲ್ಲಿ ಇದೊಂದು ದೊಡ್ಡ ತಂತ್ರವೇ ಆಗಿತ್ತು. ಸಮುದ್ರದಲ್ಲಿ ಹಡಗನ್ನು ಚಲಾಯಿಸುವುದಕ್ಕೆ ಬದಲಾಗಿ ಬೆಟ್ಟಗಳಲ್ಲಿ ಚಲಾಯಿಸಿದರು. ಅದಕ್ಕಾಗಿ ಮುತ್ತಿನಾಕೃತಿಯ ಸೌದೆಗಳನ್ನು ನೆಲದ ಮೇಲಿಟ್ಟು ಅದಕ್ಕೆ ಎಣ್ಣೆಯನ್ನು ಸವರಿ ಅದರ ಮೇಲೆ ಯುದ್ಧನೌಕೆಗಳನ್ನು ಚಲಾಯಿಸಿ ಕೋಟೆಗಳ ಸಮೀಪಕ್ಕೆ ಬಂದು ಕಾನ್ಸ್ ಸ್ಟಾಂಟಿನೋಪಲ್ ವಶಪಡಿಸಿಕೊಂಡರು.)
ಬೆರಳುಗಳ ಮೂಲಕ ಮಣಿಗಳನ್ನು ಜಾರಿಸುವ ವಿಧಾನವು ಒಂದು ರೀತಿಯ ಲಯಬದ್ಧ ಮತ್ತು ಶಾಂತ ಪರಿಣಾಮವನ್ನು ಮನದಲ್ಲಿ ಬೀರುತ್ತವೆ.

ಪ್ರಾರ್ಥನಾ ಮಣಿಗಳನ್ನು ತಯಾರಿಸಲು ಬಳಸುವ ವಸ್ತುಗಳು ಕೂಡ ವಿಭಿನ್ನವಾಗಿದೆ. ಮರ, ಎಲುಬು, ಅಂಬರ್, ಚಿನ್ನ, ಬೆಳ್ಳಿ ಹಾಗೂ ವಿಭಿನ್ನ ರೀತಿಯ ಅಮೂಲ್ಯವಾದ ಕಲ್ಲುಗಳನ್ನು ಬಳಸಲಾಗುತ್ತದೆ.
ಕರಕುಶಲ ಕರ್ಮಿಗಳ ಪ್ರಕಾರ ಹೆಚ್ಚು ಆದ್ಯತೆ ಇರುವ ವಸ್ತು ಶಿಲಾರೂಪದಲ್ಲಿರುವ “ಟ್ರೀ ರೆಸಿನ್” ಅಂಬರ್ ಆಗಿದೆ. ಇವುಗಳು ರೋಗವನ್ನು ಗುಣಪಡಿಸವ ಶಕ್ತಿಯನ್ನೂ ಹೊಂದಿದೆ ಮತ್ತು ಅದು ಕಿತ್ತಳೆ ಬಣ್ಣದ ಮೃದುವಾದ ಮೇಲ್ಮೈಯನ್ನು ಹೊಂದಿರುವುದರಿಂದ ಪ್ರೀತಿಯನ್ನು ಹುಟ್ಟಿಸುವ ಶಕ್ತಿ ಕೂಡ ಇದಕ್ಕಿದೆ ಎಂಬ ನಂಬಿಕೆಯು ಜನರೆಡೆಯಲ್ಲಿದೆ. ಎಂತಲೇ ಅವುಗಳಿಗೆ ಬೇಡಿಕೆ ಹೆಚ್ಚಿದೆ. ಮಾನಸಿಕ ಒತ್ತಡವನ್ನು ನಿಭಾಯಿಸಲು “ಎಬೋನಿ(ಕಪ್ಪುಮರ)” ಯಿಂದ ತಯಾರಿಸಿದ ತಸ್ಬೀಹನ್ನು ಶಿಫಾರಸು ಮಾಡಲಾಗಿದೆ. ಅದೇ ರೀತಿ ‘ಅಗರ್‌ವುಡ್’ (ಒಂದು ಸುಗಂಧಭರಿತ ಮರ) ನಿಂದ ತಯಾರಿಸಿದ ಮಣಿಗಳು ಅವುಗಳ ಸುವಾಸನೆಯಿಂದ ಜನಪ್ರಿಯವಾಗಿದೆ.

ತಸ್ಬೀಹ್ ಮಾಲೆಗಳ ತಯಾರಿ
ತಸ್ಬೀಹ್ ಮಣಿಗಳನ್ನು ಸಣ್ಣದಾದ ಚರಕಿಯಂತ್ರ (lathe)ದ ಸಹಾಯದಿಂದ ತಯಾರಿಸಲಾಗುತ್ತದೆ. ಆ ಯಂತ್ರಗಳು ಸರಳ ಹಾಗೂ ತೆಳುವಾದ ವಸ್ತುಗಳನ್ನು ಅಗತ್ಯವಾದ ರೀತಿಯಲ್ಲಿ ಕ್ರಮಬದ್ಧವಾಗಿ ನಿರ್ಮಿಸಲು ಹೆಚ್ಚು ಸಮರ್ಥವಾಗಿದೆ. ಸಾಮಾನ್ಯವಾಗಿ ಈ ಯಂತ್ರಗಳನ್ನು ಸಣ್ಣ ಗುಡಿಕೈಗಾರಿಕೆ ಕಾರ್ಮಿಕರು ತಯಾರಿಸುತ್ತಾರೆ. ನಿರ್ಮಾಣಕ್ಕಾಗಿ ಆಯ್ಕೆ ಮಾಡಿದ ವಸ್ತುಗಳಿಗೆ ಮೊದಲು ರಂಧ್ರಗಳನ್ನು ಕೊರೆದು, ಬೇಕಾದ ಆಕಾರಕ್ಕೆ ಕತ್ತರಿಸಲಾಗುತ್ತದೆ. ನಂತರ ಗೋಳಾಕಾರ, ಸಮತಟ್ಟಾದ ಗೋಳಾಕಾರ, ರತ್ನಗಳ ಆಕಾರಗಳಲ್ಲಿ ಮಣಿಗಳನ್ನು ತಯಾರಿಸುತ್ತಾರೆ.
99 ಮಣಿಗಳಿರುವ ತಸ್ಬೀಹ್ ಮಾಲೆಗಾಗಿ ಕುಶಲಕರ್ಮಿಗಳು 110 ರಿಂದ120 ವರೆಗೆ ಇರುವ ಮಣಿಗಳನ್ನು ತಯಾರಿಸುತ್ತಾರೆ. ನಂತರ ಹೊಂದಿಕೆ ಆಗುವುದನ್ನು ಆಯ್ಕೆ ಮಾಡಿ ಉಳಿದ ಮಣಿಗಳನ್ನು 33 ಮಣಿಗಳ ತಸ್ಬೀಹ್ ತಯಾರಿಕೆಗೆ ಮೀಸಲಿಡುತ್ತಾರೆ. ನಂತರ ಇತರ ಭಾಗಗಳನ್ನು ತಯಾರಿಸುತ್ತಾರೆ. ನಂತರ ಜಪಮಣಿಯ ಇತರ ಭಾಗಗಳನ್ನು ನಿರ್ಮಿಸಲಾಗುತ್ತದೆ(nisane). ಪ್ರತೀ 33 ಮಣಿಗಳನ್ನು ಗುರುತಿಸಲು ಒಂದು disc, ಹಾಗೂ 7ನೇ ಸ್ಥಾನವನ್ನು ಗುರುತಿಸಲು ತೆಳುವಾದ ಮಣಿಯನ್ನು (the pul) ಮಾಲೆಯ ಆರಂಭದಲ್ಲಿ ಕೊಂಚ ಉದ್ದದ ತುಂಡು (imame), ತುದಿಯಲ್ಲಿ ತಲೆಹೂವು (the tepelik) ಇರುತ್ತದೆ. ಇವೆಲ್ಲವೂ ಮಾಲೆಯ ರಚನೆಗಳು. ನಂತರ ಅದನ್ನು ಸುಂದರವಾಗಿ ಜೋಡಿಸಲಾಗುತ್ತದೆ.
ಅತ್ಯಂತ ಉತ್ತಮವಾದ ತಸ್ಬೀಹ್ ಸಮಾನ ಗಾತ್ರದ ಮಣಿಗಳನ್ನು ಹೊಂದಿರುತ್ತದೆ. ಕೆಲವು ಮಣಿಗಳನ್ನು ದೊಡ್ಡ ಮಣಿಯಿಂದ ಚಿಕ್ಕ ಮಣಿಯವರೆಗೆ ಜೋಡಿಸಲಾಗುತ್ತದೆ. ಹಿಂದಿನ ಕಾಲದಲ್ಲಿ ಅವುಗಳನ್ನು ರೇಷ್ಮೆ ದಾರದಲ್ಲಿ ಕಟ್ಟಲಾಗುತ್ತಿತ್ತು. ಆದರೆ ಈ ಕಾಲದಲ್ಲಿ ಬಣ್ಣ ಬಳಿದ ನೈಲಾನ್ ದಾರಗಳನ್ನು ಉಪಯೋಗಿಸಲಾಗುತ್ತದೆ. ಕೊನೆಯದಾಗಿ ಮಣಿಗಳನ್ನು ಕೆತ್ತನೆ ಮಾಡಿ, ಬರಹಗಳಿಂದ ಅಲಂಕರಿಸಿದ ದಾರದಲ್ಲಿ ಪೋಣಿಸಲಾಗುತ್ತದೆ.

ಕೈಯಿಂದ ತಯಾರಿಸಲ್ಪಡುವ ತಸ್ಬೀಹ್ ಮಾಲೆಗಳನ್ನು ಪೂರ್ಣಗೊಳಿಸಲು ಕನಿಷ್ಠ 3 ದಿನಗಳು ಬೇಕಾಗುತ್ತದೆ. ಕೆಲವು ಮಾದರಿಗಳನ್ನು (design) ಮುಗಿಸಲು ತಿಂಗಳುಗಳೇ ಬೇಕಾಗಬಹುದು. ಈ ಪ್ರಕ್ರಿಯೆಯ ನಡುವೆ ಕಾರ್ಮಿಕರ ಏಕಾಗ್ರತೆ ಮುಖ್ಯ ಎಂಬುದು ತಸ್ಬೀಹ್ ಉತ್ಪಾದಕರ ಅಭಿಪ್ರಾಯ. ಕಾರ್ಮಿಕರ ಪ್ರೀತಿ ಮತ್ತು ಅವರು ನೀಡುವ ಪ್ರಾಮುಖ್ಯತೆ ಅವುಗಳನ್ನು ಇನ್ನೂ ವಿಶೇಷವಾಗಿಸುತ್ತದೆ.
ತಸ್ಬೀಹ್ ನಿರ್ಮಾಣ ತುಂಬ ತಾಳ್ಮೆ ಬೇಡುವ ಕೆಲಸ. ಆದ್ದರಿಂದಲೇ 50 ವರ್ಷಗಳ ಹಿಂದಕ್ಕೆ ಹೋಲಿಸಿದರೆ ಕುಶಲಕರ್ಮಿಗಳ ಸಂಖ್ಯೆ ಕಡಿಮೆಯಾಗಿದೆ. ಆದರೆ ಈ ವ್ಯವಹಾರವನ್ನು ಮುಂದುವರಿಸುವ ಸಲುವಾಗಿ ಕರಕುಶಲ ತಸ್ಬೀಹ್ ಗಳಿಗೆ ಬದಲಾಗಿ ಪ್ಲಾಸ್ಟಿಕ್ ನಿಂದ ತಯಾರಿಸಲಾದ ತಸ್ಬೀಹಿಗೆ ಆದ್ಯತೆ ನೀಡಲಾಗುತ್ತಿದೆ. ಬಹುಶಃ ಆಶ್ಚರ್ಯಕರವಾದ ವಿಷಯವೇನೆಂದರೆ, ಬೆಲೆಬಾಳುವ ಹಾಗೂ ಅಮೂಲ್ಯವಾದ ತಸ್ಬೀಹ್ ಬಹಳ ಸರಳವಾಗಿರುತ್ತದೆ. ತಸ್ಬೀಹ್ ಮಾಲೆಯನ್ನು ಕಣ್ಣುಕೋರೈಸುವ ಆಭರಣವಾಗಿಸದೆ ಜೀವನ ಸಂಗಾತಿಯಾಗಿ ಪರಿಗಣಿಸಲಾಗುತ್ತದೆ.
ಆಟೊಮಾನ್ ಟರ್ಕರ ಆಡಳಿತದಲ್ಲಿ ಕರಕುಶಲ ಕಲೆಯಲ್ಲಿ ತಸ್ಬೀಹ್ ತಯಾರಿಗೆ ಪ್ರಾಮುಖ್ಯತೆ ಇತ್ತು. ಸುಂದರವಾದ ತಸ್ಬೀಹ್ ತಯಾರಿಸುವ ದೇಶ ಈಗಲೂ ತುರ್ಕಿ ದೇಶವಾಗಿದೆ. ಅವರು kamane ಎಂಬ ಚರಕಿ ಯಂತ್ರದ ಸಹಾಯದಿಂದ ತಸ್ಬೀಹ್ ಮಾಲೆ ತಯಾರಿಸುತ್ತಾರೆ. ಆದರೆ 1965 ರ ಆಧುನೀಕರಣದ ಪರಿಣಾಮವಾಗಿ ಎಲೆಕ್ಟ್ರಾನಿಕ್ ಹಾಗೂ ಕಂಪ್ಯೂಟರೈಸ್ಡ್ ಯಂತ್ರಗಳು ಹೆಚ್ಚಾದ ಕಾರಣ ಕರಕುಶಲ ಕಾರ್ಖಾನೆಗಳು ಕಡಿಮೆಯಾದವು.
ನೀವು ನಿಮ್ಮ ಪ್ರೀತಿಪಾತ್ರರಿಗೆ ಅರ್ಥಪೂರ್ಣವಾದ ಉಡುಗೊರೆಯನ್ನು ಕೊಡುವುದಾದರೆ, ಕೈಯಿಂದ ತಯಾರಿಸಲ್ಪಡುವ ತಸ್ಬೀಹ್ ಮಾಲೆ ಬಹಳ ಉತ್ತಮವಾದುದು.

ಮೂಲ: ಲಿನ್ ವಾರ್ಡ್
ಕನ್ನಡಕ್ಕೆ: ಎಂ. ಜೆ. ಯಾಸೀನ್ ಸಿದ್ಧಾಪುರ